काठमाडौं। इतिहाँसमा पहिलो पटक भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिनमा मनाइने हरितालिका (तीज) को दिन देशका शिवा मन्दिरहरु सुनसान भएका छन् ।
विश्वलाई आक्रान्त पार्ने गरेर फैलिएको कोरोना भाइरस (कोभिड १९) को संक्रमण बढ्दै गएपछि पहिलो पटक नेपाली हिन्दुहरुको पर्वका रुपमा मनाइने हरितालिका तीजमा शिवालयहरु पहिलो पटक सुनसान भएका छन् ।
तीज पर्व आज देवादिदेव महादेवको पूजा आराधना गरी मनाइँदैछ। आजको दिन व्रत बसी शिव पार्वतीको पूजा, उपासना गरेमा सुख, शान्ति र कल्याणको प्राप्ति हुने धार्मिक विश्वास छ।
सत्ययुगमा हिमालय पुत्री पार्वतीले गौरीघाटमा बसी तपस्या गरेर महादेव पति पाउने बरदान पाएकी थिइन्। तर, पिता हिमालयले पार्वतीको इच्छाविपरीत विष्णुसित विवाह गरिदिन खोजेपछि साथीहरूलाई आफ्नो समस्या सुनाइन्।
पार्वती समस्यामा परेको थाहा पाएपछि उनका साथीहरुले हरण गरेर लगी कसैले नदेख्ने ठाउँमा लुकाएर राखिदिए । साथीहरुले लुकाएकै ठाउँमा पार्वतीले निराहार व्रत गरी महादेवलाई पतिका रुपमा प्राप्त गरिन्।
यसरी पार्वती साथीहरुद्वारा हरण भएको दिन भाद्र शुक्ल तृतीयाको दिन भएकाले त्यही समयदेखि हरितालिका (तीज) को व्रत लिने प्रचलन शुरू भएको धर्मशास्त्रीय मत छ।
आजको दिनमा व्रत बस्दा मनोकामना पूरा हुने विश्वास छ । तर यसको अर्थ सबै नारी निराहार व्रत बस्नुपर्छ भन्ने नरहेको धर्मशास्त्रविद् धर्मशास्त्रविद् एवं नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका अध्यक्ष प्रा डा रामचन्द्र गौतमले बताए।
“निराहार, जलाहार र फलाहार गरी व्रतका तीन किसिम छन्, सक्नेले निराहार, नसक्नेले जलाहार र जलाहार पनि नसक्नेले फलाहार व्रत गर्नु उत्तम हुन्छ”, गौतमले भने।
स्वास्थ्य ठीक नहुनेले गहुँको रोटी, मकैको रोटी, स्याउ, सुन्तला, केरा जस्ता फलाहार गरेर पनि व्रत बस्न सकिने बताइएको छ। श्रीमान्को दीर्घायुको कामनाका लागि मात्र तीजको व्रत बसिने भनेर गलत प्रचार भइरहेको वाल्मीकि विद्यापीठ धर्मशास्त्र विभागका प्रमुख डा। देवमणि भट्टराई बताए।
“अटल सौभाग्यको कामनाका लागि, सन्तान प्राप्तिका लागि, अविवाहित केटी एवं केटाहरुले असल वर र बधु प्राप्तिका लागि पनि तीजको व्रत बस्ने शास्त्रीय विधान छ”, उनले भने।
हरेक वर्ष हरितालिका तीजमा पशुपतिनाथ मन्दिरमा महादेवका श्रद्बालुहरुको घुइँचो लाग्ने गर्थ्यो। तर, पहिलोपटक यो वर्ष पशुपतिमा तीजको रौनक छैन।
कोरोना महामारीका कारण तीज मेला नहुने पशुपति विकास कोषका सदस्य सचिव डा। प्रदीप ढकालले जानकारी दिए।
संक्रमणको जोखिमका कारण देशका अन्य शिव मन्दिरमा पनि भक्तजनहरूको भीड हुनेछैन।
